Leerlingen van vier basisscholen zijn druk aan het bouwen aan de duurzame stad van de toekomst, Arnhem in 2050, in het technieklokaal van vmbo ’t Venster. De samenwerking tussen de Arnhemse scholen is een initiatief van Sterk Techniek Onderwijs (STO) Regio Arnhem. Het project is uitgegroeid tot een acht weken durende leeractiviteit vol techniek, technologie en maakwerk waar 170 scholieren uit groep 8 aan meedoen.

De scholieren zijn ter inspiratie begonnen met het bestuderen van een oude plattegrond van Arnhem. Ze bedenken en bouwen daarna zelf de stad van de toekomst. ‘Het idee is om leerlingen uit groep 8 van de basisschool kennis te laten maken met allerlei facetten van techniek en technologie’, verklaart Jorein van der Put, docent bij ‘t Venster. ‘Dat gaat van bouwen en posters ontwerpen tot biologie, koken en mode.’ Denk bijvoorbeeld aan de vraag: wat dragen mensen voor kleding in 2050? 

Als docent Dienstverlening & Producten en Sterk Techniek Onderwijs-coördinator op vmbo ’t Venster is Jorein van der Put nauw betrokken bij de opzet en ontwikkeling van de serie Doe-Technieklessen, die leerlingen van vier basisscholen bij vmbo ’t Venster krijgen. Het project draait om de bouw van de duurzame stad van de toekomst, oftewel Arnhem in 2050. 

Op schaal werken

Luca (12) en Pieter (12) uit groep 8 van de Julianaschool zijn geconcentreerd bezig met het op schaal bouwen van het politiebureau van de toekomst. Nadat ze het gebouw hebben ontworpen, zijn de onderdelen ervan door een laserprinter uit dun triplex gebrand. ‘We werken op schaal één op vijftig’, vertelt Luca. Pieter: ‘Dat betekent dat één centimeter in de maquette in de echte wereld vijftig centimeter is.’ Luca knikt en zegt: ‘Ik heb nog nooit eerder een maquette gemaakt. Ik vind het wel interessant.’

Ziekenhuis van de toekomst

Samen met Niels (11) en Bas (11), ook uit groep 8 van de Julianaschool, zit docent Jorein van der Put achter een computerscherm om de wanden van het ziekenhuis van de toekomst te ontwerpen. ‘Op dit computerscherm verschijnen de onderdelen van het gebouw, die kun je aanpassen, zoals je zelf wil’, legt hij uit. ‘Er moeten nog ramen in, maar hoe zien die eruit in de toekomst? Zitten er dan wel ramen in zo’n gebouw?’, zegt Bas. Dat mogen jullie zelf bedenken’, kaatst Jorein van der Put de bal terug. 

Samenwerking scholen

De samenwerking begon met een of twee basisscholen, maar er haakten al gauw nog twee basisscholen aan. Aan het project doen nu zo’n 170 basisschoolleerlingen mee. De Arnhemse basisscholen die meedoen zijn: De Boomhut, de Julianaschool, de Jozef Sartoschool en De Witte Vlinder. ‘Ja, het is groter geworden dan we dachten’, constateert Jorein van der Put met een glimlach. 

Het project groeide ook, omdat zijn collega’s van ’t Venster en de docenten van de basisscholen samen het programma hebben ontwikkeld, waarbij steeds meer ideeën voor techniek-, technologie- en maakwerklessen ontstonden. ‘Als ik zie hoeveel energie er vrijkomt bij mijn collega’s en de docenten op de basisscholen, dat is geweldig’, vertelt Jorein van der Put. ‘Docenten van heel verschillende vakken werken heel welwillend en weldenkend met elkaar samen.’

Duurzaamheid is hoofdthema

Duurzaamheid is bij alle onderdelen van het project het hoofdthema. Dat betekent dat bij de kooklessen naast het bereiden van eten ook kleurstoffen worden gemaakt van de schillen en andere restanten. De uienschillen, die overblijven na het maken van uiensoep en een hartige taart, zijn gekookt, waardoor gele verf ontstaat. Van de restanten van bieten wordt rode verf gemaakt. ‘Die zelfgemaakte verf gebruiken we om vrolijke servetten te maken, vertelt Valerie de Rijk, docent Bijzondere Keuken. ‘Dat doen we met Tie Dye-techniek, door de stof te vouwen en met een elastiekje erom in de verf te dopen. Daar krijg je mooie patronen van.’’

Werken met 3D-printer en lasersnijder

Bas en Niels besluiten dat er toch ramen in de muren van het ziekenhuis moeten komen. Hoe de kamers in het ziekenhuis eruit gaan zien, moeten ze nog bedenken. ‘Er komen misschien wel zwevende bedden in’, fantaseert Bas. ‘En er moeten helikopters op het ziekenhuis kunnen landen.’

Niels bedenkt dat iemand met een gebroken been in zo’n kamer moet passen. ‘Iemand met een gebroken been maken, dat is wel moeilijk’, peinst Bas hardop. ‘Dat is geen probleem’, reageert docent Jorein van der Put. ‘Iemand met een gebroken been kunnen we door de 3D-printer laten maken.’ Bas lacht: ‘Dat is leuk.’ 

Als de jongens even later bij de grote laserprinter staan, vraagt Niels voor de zekerheid: ‘Is-ie veilig?’ Jorein van der Put stelt hem gerust: ‘Er kan niets gebeuren, de laserprinter werkt alleen als hij afgesloten is.’ De jongens kijken met verbaasde ogen naar hoe het apparaat precies hun ziekenhuismuren uitsnijdt. ‘Spannend’, zegt Niels. ‘Heel leuk dat ze hier zo’n apparaat hebben.’

Eindpresentatie op 23 mei

Alle maakwerkactiviteiten komen op 23 mei samen in de eindpresentatie van de Stad van de Toekomst in ’t Venster. ‘Een van de scholen maakt een dierentuin van de toekomst, een andere school een pretpark en weer een andere school een futuristisch sportpark’, vertelt Jorein van der Put. ‘Leerlingen van ’t Venster maken het podium klaar voor de presentatie met licht en geluid. Andere leerlingen van ’t Venster verzorgen de drankjes en de hapjes.’ Bij de eindpresentatie zijn naast de scholieren ook hun de ouders welkom.

tekst: Francien van Zetten

Deze leeractiviteit is gericht op het versterken van onze arbeidsmarkt, ons collectieve onderwijs en ook onze samenleving. Niet alleen docenten werken samen. Leerlingen uit verschillende wijken werken samen aan het bouwen van de stad, ongeacht uitstroom-niveau op de basisschool.

We nodigen u graag uit voor de eindpresentatie op ’t Venster. Aanmelden kan via: mail@deregioalsklaslokaal.nl.

U bent van harte welkom op 23 mei vanaf 13.00 uur op het Venster, op de Thomas a Kempislaan 82 in Arnhem. Deze zal ongeveer een uur duren. Meld u zich aan via mail@deregioalsklaslokaal.nl

En voor het artikel in het AD: https://www.ad.nl/arnhem/arnhemse-basisschoolkinderen-bouwen-hun-eigen-stad