Leerlingen èn docenten van Symbion, school voor praktijkonderwijs in Didam, maken kennis met de manier waarop het werken met een VR-bril lessen kan verlevendigen. VR staat voor virtual reality, die scholieren de kans biedt te leren door te doen in de virtuele wereld. Dat kan gaan over metselen, brandveiligheid, anatomie of een elektrische installatie in een woning. ‘Ik zie de mogelijkheden van VR, hoe kan ik het in mijn lessen toepassen?’

tekst: Francien van Zetten

Een VR Tower met daarin acht VR-brillen en zestien bijbehorende controllers (handbedieners) staat klaar in het technieklokaal van docent en ICT-innovator René de Wolf bij Symbion in Didam. Samen met Xander Tak van VRinSCHOOL is hij in afwachting van enkele groepen leerlingen en een groep docenten, die de mogelijkheden van virtual reality (VR) gaan ontdekken. ‘De leerlingen pikken het snel op en vinden het fantastisch’, weet Xander uit ervaring. ‘De meeste docenten kennen VR nog niet en moeten eraan wennen. Het is een andere manier van leren.’

Enthousiaste ambassadeur

René is super enthousiast over de mogelijkheden die VR biedt en hoopt dat zijn collega’s de voordelen van de inzet van de VR-bril en de programma’s daarin ontdekken. ‘Er zijn eindeloos veel mogelijkheden met VR, van het kennismaken met een stageadres en het leren van de namen en de functies van gereedschappen in het technieklokaal tot het doen van spelletjes of een virtueel bezoek aan het Anne Frankhuis.’

De VR-lessen zijn een initiatief van het Ontwikkelteam XR (extended reality) van Sterk Techniek Onderwijs (STO) onder leiding van Gini Manting. Samen richten we De regio als klaslokaal in.

VRinSCHOOL

STO Arnhem werkt samen met VRinSCHOOL een bedrijf uit Eindhoven dat het gebruik van VR in de lessen faciliteert door een totaaloplossing te bieden. Deze oplossing bestaat uit het VR-Leerplatform (content) met leermodules voor verschillende vakgebieden, waarin leerlingen zelfstandig aan de slag gaan. Daarnaast is er de hardware bestaande uit de VR Tower (opladen en meekijken) en natuurlijk de VR-brillen zelf. De leermodules zijn ontwikkeld met mensen uit het onderwijs en vakmensen uit de praktijk. ‘Er is een korte instructiemodule, waarin leerlingen spelenderwijs kennismaken met de controllers en de functie van de knoppen. Er zijn nu vijf leermodules: veiligheid op de bouwplaats, metselen, anatomie, elektrische huisinstallatie en brandveiligheid’, vertelt Xander. ‘De leermodules zijn intuïtief: met behulp van auditieve en visuele instructies gaan leerlingen als vanzelf aan de slag. De modules sluiten aan bij de lessen die op school worden gegeven.’ VR in School is bezig met de ontwikkeling van twee nieuwe leermodules: EHBO en zonnepanelen installeren.

VR is leuk en cool

Jayden (13) heeft zin in de VR-les: ‘Het lijkt me cool en leuk om ermee in de klas te werken.’ Jaylano (12) heeft wel eens een VR-bril op gehad. ‘Dat was leuk. Je ontdekt allerlei dingen.’ Jaymari (13) heeft de bril al op en roept: ‘Ja, ik ben in het programma.’ Via een groot scherm is te zien wat Jaymari doet. Normaalgesproken kan een docent via het scherm volgen wat alle acht de leerlingen met de VR-bril op doen. Bij Symbion werkt dat (nog) niet, omdat het wifi-signaal niet sterk genoeg is. ‘Daar moeten we dus mee aan de slag’, constateert docent René. Leerling Jaymari is aan de slag met het instructiefilmpje en probeert de knopjes op de controllers in zijn linker- en rechterhand uit. ‘Zo bizar… ik kan dingen gewoon aantikken.’

Virtueel muurtje metselen

Aukie (12) is al virtueel aan het metselen. De instructie was voor hem geen punt: ‘We hebben thuis ook twee VR-brillen.’ In drie stappen is hij al bezig met het metselen van een halfsteens muurtje. In het virtuele programma staan de materialen, zoals de stenen, specie in de speciekuip en een troffel al klaar. ‘Even het profiel stellen met de draad’, zegt een stem in de VR-bril, ‘en dan pak je met je rechterhand de metseltroffel en met je linkerhand een steen.’ Aukie is, net als de andere leerlingen, geconcentreerd bezig met de leermodule en metselt vrij vlot het muurtje. ‘Dit gaat beter dan uit een boek leren’, constateert hij.

VR-kennismakingsles docenten

Vijftien docenten betreden na de laatste leerlingen het technieklokaal en krijgen van René een korte inleiding over de VR-kennismakingsles. Hij laat een filmpje zien dat hij zelf met een 360-graden-camera heeft gemaakt rond en in het Symbiongebouw, dat via de VR-bril te zien is. ‘Met het programma Scenario-VR kun je heel makkelijk van alles zelf maken om je lessen aan te vullen met VR.’ René laat ook een fimlpje zien waarin de gereedschappen in het technieklokaal stuk-voor-stuk worden geïntroduceerd. ‘De leerlingen zien een zaag, horen het woord zaag en lezen het woord zaag. En ze zien wat je met een zaag kan doen. Op die manier blijft het begrip zaag hangen.’

Begrijpelijk en toegankelijk

Docent Martine is nieuwsgierig en zet een VR-bril op. ‘Het is de eerste keer dat ook zo’n bril op heb’, zegt ze. Martine geeft het vak Hout en techniek en lacht wanneer ze in het instructiefilmpje met haar controllers een ballon kapotschiet. ‘Dat vinden mijn leerlingen ook leuk.’ Ze kiest de metselmodule en verbaast zich over de levensechtheid: ‘Je staat ervan te kijken dat dit allemaal kan, zoals het oppakken van stenen. Dit ga ik mijn leerlingen zeker in de les laten doen.’

Leerzaam en praktisch

Marlou is docent Groen en bloei en geeft ook verzorging. Ze is in eerste instantie wat voorzichtig. ‘Ik moet eerst even wat handigheid krijgen. Je moet best veel verschillende handelingen doen’, zegt ze als ze VR-bril net op heeft. Even later is ze druk bezig een brand te blussen in de leermodule Brandveiligheid. ‘Dit is heel leerzaam en praktisch. Je leert de volgorde van de handelingen die je moet doen. Als we dit oefenen weten de leerlingen wat ze moeten doen als er brand is op school. Het past bij hun belevingswereld.’

Komt er een vervolg?

De meeste docenten zetten zelf een VR-bril op en reageren enthousiast. ‘Ik zie nu de mogelijkheden’, zegt één van hen. ‘Maar ik weet nog niet hoe ik het in mijn lessen kan toepassen. Komt er nog een vervolg?’ René en Xander glunderen: dit was precies de bedoeling, dat de docenten nieuwsgierig zouden worden naar de mogelijkheden van VR. Jazeker, er komt een vervolg’, zegt René. ‘Maar dat doen we in kleinere groepen, dat werkt beter.’